موسیقی عالیترین ساختهی بشر است که روح را لمس و به انسان کمک میکند تا آرزوهای ناگفته و احساسات نهفتهی درون را دلسوزانه بیان کند و تاثیر متفاوت آن بر انسان او را از دیگر موجودات جدا میکند. این هنر با تغییر زندگی نوع بشر، ظرفیت شکستن مرزها و یکپارچه کردن افرادی با پیشینه، نژاد و فرهنگهای مختلف را دارد و در واقع با قابلیتهای بسیار زیاد دیگر به یکی از مهمترین عوامل در زندگی انسان با تمام نژادها و مذاهب تبدیل شده است. در واقع، توصیف بهتر برای موسیقی آن است که به عنوان نیرویی شگفتانگیز به اتحاد مردم با یکدیگر و ایجاد خویشاوندی بینالمللی و همینطور عشق و صلح منجر میشود. در این مطلب علاوه بر جنبههای روانشناسی و علمی موسیقی برخی از اهمیتهای روزمرهی موسیقی و کاربرد اجتماعی آن را بررسی میکنیم.
موسیقی مردم را به یکدیگر نزدیک میکند و از نظر احساسی آنها را ارتقا میدهد
در واقع، با توجه به اینکه قدرت موسیقی در قلب و مغز استخوان انسان تنیده شده به عنوان ابزاری برای اتحاد مردم در نقاط مختلف دنیا محسوب میشود و آنها را از نظر احساسی به یکدیگر پیوند میدهد و غنی میکند. هنگامی که بین افرادی از نسلها و پیشینههای مختلف فرهنگی و نژادی اختلاف و هرج و مرج به وجود میآید میتواند موسیقی به عنوان ابزار برای رفع آن استفاده شود. تاثیر ویژهی موسیقی را زمانی میبینید که به طور مثال با شریک زندگیتان به مشکل برخوردید و او شروع به نواختن یا پخش موزیک دلخواه شما میکند. اگر آدم دل سنگی باشید شاید موضوع را اصلا به موسیقی ربط ندهید، اما به هرحال ناراحتی شما به تدریج به علت حضور موسیقی کاهش مییابد.
موسیقی به انسان کمک میکند تا خود را به راحتی بیان کند
چه علاقمند به موسیقی باشید و چه نباشید بهترین و سادهترین راهی که میتوانید احساسات، خشم، عشق، لذت، غم و دیگر احساسات خود را بیان کنید موسیقی است. جملهی صادقانهای هست که میگوید وقتی کلمات و گفتار شکست میخورند بهترین گزینه موسیقی است. شما میتوانید نیت قلبی خود را با موسیقی بیان کنید کاری که به طور معمول انجام آن با کلمات و حروف امکانپذیر نیست.
موسیقی تاثیر درمانی در زندگی انسان دارد
در بیشتر موارد پزشکان و تراپیستها به طورطبیعی موزیک آرام را برای بیمارانشان تجویز میکنند، زیرا موسیقی بر قلب و کل وجود بیمار احیای امید به زندگی، لذت بودن و شادی در ذهن او تاثیر میگذارد پاسخ مثبت به درمان را برای او آسانتر میکند.
موسیقی روشی عالی برای ارتباط با دنیای عشق
احتمالا شما بارها ناامیدانه دنبال راهی برای جاری کردن مجدد عشق و اشتیاق در رابطهی عاشقانه یا زناشویی خود بوده و به سادگی از جادوی موسیقی غافل شدهاید. در واقع، مهم نیست که میزان اندوه در قلب شریک زندگیتان چقدر است؛ شما بهترین حلالی که نیاز دارید، تا درد او را ذوب و جایش را با عشق و اشتیاق پر کنید، موزیک نرم و آرام است. در حقیقت، موسیقی مولد عشق، صلح، اشتیاق و خلاقیت است و قلب انسان و خدا؛ یعنی، هم خالق و هم مخلوق را تسخیر میکند.
سلیقهی مشترک موسیقی رابطه بین فردی ایجاد میکند
بسیار پیش آمده که علاقه به موسیقی، نوع سبک و خوانندهای خاص و حتی نواختن ساز باعث آشنایی و صمیمت بین افراد میشود. در هر شرایطی که باشید صحبت در مورد موسیقی همیشه دری برای گفتوگو و مکالمه بین افراد باز میکند. از سلیقههای مشترک گرفته تا اطلاعات روز موسیقی، گروهها، اجراهای مهم، اتفاقات در حال رخداد در جامعهی موسیقی، دستهها و احزاب مختلف مخالف و موافق، طرفداران پر و پا قرص خوانندهها، نوازندهها و … هر کدام سوژهی مناسب و جذابی برای گفتوگوی سرگرم کننده هستند.
موسیقی حاوی اطلاعاتی در مورد افراد است
اگر در اولین برخورد با شخصی، او به شما بگوید که علاقمند موسیقی کلاسیک غربی است شاید سریع نتیجهگیری کنید که احتمالا یک ساز نیز مینوازد و در مورد بتهون چیزهایی بیشتر از شما میداند که علاقمند به موسیقی مثلا سنتی و صدای شهرام ناظری هستید. با کمی دقت در نوع موسیقی که افراد گوش می کنند و به آن علاقه دارند به راحتی میتوانید به ویژگیهای روانشناختی و استعدادهای آنها پی ببرید و حتی میتوانید در مورد محیطی که در آن بزرگ شدهاند نیز پیشبینیهایی بکنید چه برسد به فضای فکری آنها که با سلیقهی موسیقی کاملا هویدا میشود. این موضوع تا جایی پیش رفته که دانشمندان ارتباط جدی بین هوش افراد و نوع موسیقی که انتخاب میکنند پیدا کردهاند.
من آن موسیقی هستم که به آن گوش میدهم
براساس مطالعات اخیر در دانشگاه کمبریج، نوع موسیقی که افراد انتخاب میکنند نشان دهندهی طرز تفکر دلسوزانه و نظاممند در آنهاست. امروزه، با دیجیتال شدن موسیقی این امکان فراهم شده که نرمافزارهای الگوریتمی و بازاریابی را میتوان به سادگی در خدمت شرکتهای ضبط و تولید موسیقی برای شناسایی موزیک پرطرفدار و پرخریدار قرار داد. اگر چه، آهنگهایی که شما انتخاب میکنید تا در موبایل خود ذخیره کنید چیزهای زیادی برای گفتن به سرویسهای بازاریاب اینترنتی دارند، اما مهمتر این است که این آهنگها در واقع حامل حقایقی در مورد شخصیت و عملکرد سیستم مغزی شما هستند. محققان در دانشگاه کمبریج، تحت نظارت دکتر داوید گرین برگ، آزمایشی روی بیش از چهار هزار شرکت کننده انجام دادند و به الگوهای مشخصی رسیدند که براساس آن میتوان به نوع تفکر افراد براساس ترجیحات موسیقیشان پی برد.
لیست آهنگهای ذخیره شده در تلفن همراهتان چه چیزهایی برای گفتن دارد؟
سلیقهی موسیقی بخشی از هویت افراد را نشان میدهد. آهنگهای دوران نوجوانی که هزاران بار آنها را تکرار میکردیم فضای خالی مغز ما را انباشته از انفجار اشعار و ملودیهای مورد علاقهمان میکردند که در واقع مانند فیلتری برای دیدن و درک دنیای اطرافمان بود.
در حالی که برخی از افراد کاملا آگاهانه موسیقی مورد علاقهشان را انتخاب میکنند عدهای دیگر خود را با هر موسیقی که در دسترس شان باشد اشباع میکنند. وعدهای دیگر نیز خود را در حد و مرزهای سبک یا فرهنگ خاصی از موسیقی محدود میکنند.
پیوند میان ترجیحات موسیقی و شخصیت آنقدر قوی است که لیست موزیک ذخیره شده حامل اطلاعات بسیار غنی و کافی برای قرار دادن صاحب آن لیست در دسته بندی تیپهای شخصیتی متفاوت است. برخی از سبکهای موسیقی فراگیرتر از آن است که به معرفی نیاز داشته باشد؛ به طور مثال، موسیقی سنتی، کلاسیک، پاپ، رپ، راک، جاز و…. هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند که شنونده براساس خلقیات و سلیقهی شخصی گاهی کشش ناخود آگاهی نسبت به آنها احساس میکند.
اینکه ما «چه میشنویم؟»، «چه وقتی میشنویم؟» و «چطور میشنویم؟» سوالات بسیار مهمی هستند که پاسخ به آنها راهنمایی برای انتخاب صحیحتر است. نکتههای اساسی دیگری که در انتخاب موسیقی اثر میگذارد جغرافیا، فرهنگ و سن است. ما ناگزیر از پذیرفتن این حقیقت هستیم که ملیت تا حد قابل توجهای روی سلیقهی موسیقیایی ما تاثیر دارد. همچنین، نمیتوانیم از کودکان و نوجوانان توقع داشته باشیم که از شنیدن موسیقی سنتی و کلاسیک همان قدر لذت ببرند که بزرگسالان با درک معنایی و شناختی عمیقتر از آن لذت میبرند. قطعا فرهنگ غالب محیطی، تاثیر و فشار همسالان روی نوجوانان در انتخاب آنها تاثیر زیادی دارد. علاوه بر دامنهی گستردهای از عوامل در انتخاب نوع موسیقی، گذشت زمان و تغییر سطح تجربه و آگاهی نیز در این میان نقش برجستهای دارند. برای بسیاری از ما پیش آمده که سبک موسیقی مورد علاقهمان با گذشت زمان تغییر کرده و دیگر از شنیدن موسیقیای که در گذشته ما را به وجد میآورد لذت نمیبریم. پر اهمیت بودن موسیقی از نظر تجاری نباید مانع دیدن اهمیت تاثیر آن بر مصرف کننده شود. از آنجایی که موسیقی هم از نظر تجاری و هم از نظر تقاضا (تقریبا ۸۰ در صد آمار انسانی را پوشش میدهد) بسیار پر اهمیت است؛ هر دو طبقه را وادار میکند که رویکرد علمی، منطقی و خودآگاهانهتری نسبت به آن در پیش گیرند. در پایان، به این دلیل که موسیقی چنین سهم بزرگی از زندگی ما را به خود اختصاص داده هم جالب و هم مفید است. اگر نیم نگاهی به برخی از عکسالعملهای خود به آن بیندازیم آنگاه به روشنی درمییابیم که چگونه و چقدر بدون اینکه اصلا متوجه شویم موسیقی بر مغز، روح، جسم و روان ما تاثیر میگذارد و در زندگی روزمرهی ما نقش دارد.